Jak przygotować glebę pod uprawę chmielu pnącego Kiedy i jak sadzić chmiel pnący w ogrodzie Przycinanie i prowadzenie chmielu pnącego Nawożenie i nawadnianie chmielu pnącego Choroby i szkodniki chmielu pnącego Jak i kiedy zbierać owoce chmielu pnącego
Jak przygotować glebę pod uprawę chmielu pnącego
Aby chmiel pnący dobrze się rozwijał i obficie owocował, konieczne jest odpowiednie przygotowanie gleby. Najlepsza będzie ziemia żyzna, przepuszczalna i napowietrzona z odczynem lekko kwaśnym lub obojętnym (pH 6-7).
Przed posadzeniem chmielu warto sprawdzić kwasowość gleby. W razie potrzeby można ją skorygować poprzez wapnowanie. Zalecana jest także uprawa poplonowa, czyli obsianie grządki roślinami bobowatymi np. łubinem, które wzbogacą ziemię w potrzebny azot.
Kolejnym krokiem jest dogłębne spulchnienie i rozdrobnienie gleby. Najlepiej użyć do tego motyki lub widły, na większych powierzchniach można zastosować glebogryzarkę. Gleba powinna zostać spulchniona na głębokość około 30 cm.
Bezpośrednio przed sadzeniem chmielu pnącego warto jeszcze raz spulchnić wierzchnią warstwę ziemi i wyrównać grządkę. To pozwoli młodym sadzonkom łatwiej się ukorzenić i lepiej rozwijać.
Typ gleby
Chmiel pnący preferuje żyzną, próchniczą i przepuszczalną glebę. Najlepiej rośnie na czarnoziemach i madach. Można go uprawiać także na glebach piaszczysto-gliniastych oraz piaszczysto-ilastych o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym.
Zbyt ciężkie i zlewne gleby uniemożliwiają prawidłowy rozwój systemu korzeniowego, co negatywnie wpływa na plon. Nie nadają się również suche, skaliste i jałowe podłoża, na których chmiel słabo rośnie.
Kiedy i jak sadzić chmiel pnący w ogrodzie
Odpowiedni termin sadzenia chmielu pnącego to wczesna wiosna - marzec lub kwiecień. Można też sadzić jesienią, we wrześniu lub październiku. Należy unikać mroźnych i suchych dni, a gleba musi być już odpowiednio przygotowana.
Chmiel rozmnażamy zazwyczaj przez podział karpy lub sadzonkami korzeniowymi. Karpy dzielimy na mniejsze części z 2-3 pączkami, a sadzonki powinny mieć długość 10-15 cm. Optymalna głębokość sadzenia to około 20 cm.
Najlepiej sadzić chmiel pnący w regularnych odstępach co 150-180 cm, tworząc rzędy. Ułatwi to późniejsze prowadzenie i przycinanie roślin.
Po posadzeniu chmielu glebę wokół sadzonek należy mocno ubić i podlać. W pierwszym okresie wzrostu rośliny wymagają stałego nawadniania. Ważne jest też odchwaszczanie grządek i usuwanie samosiewów.
Konstrukcja podporowa
Ponieważ chmiel pnący jest rośliną wspinającą się, wymaga solidnej konstrukcji, po której będzie mógł się wspinać. Może to być ażurowa altana, pergola, palisady lub specjalne słupy z poprzeczkami zainstalowane w ogrodzie.
Wysokość konstrukcji powinna wynosić przynajmniej 3 metry. Słupy i poprzeczki powinny być mocne, gdyż wraz z pnącym się chmielem będą musiały udźwignąć znaczny ciężar.
Czytaj więcej:Hortensja do cienia: Idealne gatunki do twojego ogrodu
Przycinanie i prowadzenie chmielu pnącego
Chmiel jest intensywnie rosnącą rośliną, więc wymaga systematycznego cięcia pędów. Przycinamy je dwukrotnie - wczesną wiosną oraz latem. Usuwamy wtedy zbędne latorośle, skracamy zbyt długie pędy i formujemy kształt krzewu.
Prowadzenie młodych pędów chmielu polega na owijaniu ich dookoła sznurka rozpiętego na konstrukcji podporowej. Sznurek powinien być gruby i wytrzymały np. z włókna sizalowego. Ułatwi to późniejsze prowadzenie dorosłych pędów rośliny.
Dobrą praktyką jest oznaczenie poszczególnych odmian chmielu pnącego kolorowymi wstążeczkami przymocowanymi do sznurka. Ułatwi to rozróżnienie odmian podczas zbiorów i cięcia.
Formowanie krzewu
Aby uformować zwarty krzew chmielu pnącego, co roku wyznaczamy 3-4 najsilniejsze pędy, które będą stanowić szkielet rośliny. Resztę wydłużających się latorośli systematycznie przycinamy, pozostawiając przyrosty 30-50 cm.
Dzięki regularnemu cięciu i selekcji pędów, możemy kontrolować wzrost i kształt chmielu. Zbyt gęsty krzew gorzej się przewietrza, co sprzyja chorobom.
| Okres przycinania | Zabieg |
| Wiosna | Usuwanie starych i chorych pędów |
| Lato | Skracanie zbyt długich latorośli |
Nawożenie i nawadnianie chmielu pnącego
Chmiel ma duże wymagania pokarmowe, szczególnie w okresie kwitnienia i tworzenia szyszek. Aby roślina obficie owocowała, wymaga systematycznego nawożenia - zarówno przed posadzeniem, jak i co roku w trakcie wegetacji.
Stosujemy nawozy organiczne, jak obornik czy kompost oraz nawozy mineralne - głównie te zawierające azot, fosfor, potas i magnez. Można też zastosować nawóz dolistny w formie oprysków.
Bardzo istotne jest również nawadnianie chmielu, zwłaszcza na glebach lekkich i przepuszczalnych. Roślina potrzebuje dużo wody w okresach suszy i upałów. Podlewamy bezpośrednio pod korzenie lub stosujemy system nawadniający kropelkowy.
Nawożenie przedsiewne
Przed założeniem plantacji, do gleby warto wymieszać nawóz organiczny, np. dojrzały obornik (30-40 kg/m2) lub kompost (4-5 kg/m2). Można też zastosować nawóz azotowy (siarczan amonu) - około 40-60 g/m2.
Nawożenie pogłówne
W pierwszym roku po posadzeniu, chmiel wymaga nawożenia głównie azotem w dawce 20-30 g na roślinę. W kolejnych latach dawki NPK stopniowo zwiększamy do 60-80 g (N), 35-45 g (P2O5) i 80-100 g (K2O).
Choroby i szkodniki chmielu pnącego
Do najgroźniejszych chorób chmielu należą: mączniak rzekomy i werticilioza. Objawiają się żółknięciem i zamieraniem liści. Zapobiegamy im stosując odpowiednie fungicydy. Dużym problemem są też mszyce oraz przędziorki.
Aby ograniczyć występowanie chorób i szkodników, należy:
- systematycznie przycinać krzew, co poprawia jego przewietrzanie
- usuwać chwasty, które mogą być żywicielami agrofagów
- stosować płodozmian i odpowiednie zabiegi ochrony roślin
Choroby grzybowe
Do grzybowych chorób chmielu zaliczamy:
- mączniaka rzekomego
- wertycyliozę
- chwościka
Objawiają się przebarwieniami i zamieraniem tkanek rośliny. Najskuteczniej zwalcza się je opryskami fungicydów oraz metodami agrotechnicznymi.
Jak i kiedy zbierać owoce chmielu pnącego
Chmiel zbieramy, gdy szyszki są dojrzałe, czyli zazwyczaj pod koniec sierpnia i we wrześniu. Owoce mają wtedy barwę zielonkawo-żółtą i charakterystyczny zapach.
Do zbioru używamy ostro zakończonych noży lub specjalnych narzędzi. Odcinamy całe grona szyszek, a następnie oddzielamy je od łodyg i liści. Suszymy w suchym i przewiewnym miejscu przez kilka tygodni.
Jeśli uprawiamy kilka odmian, warto je zbierać oddzielnie i odpowiednio oznaczać, np. kolorowymi wstążeczkami. Ułatwi to późniejsze rozróżnianie suszonego surowca. Suchy chmiel przechowujemy w workach papierowych w chłodnym pomieszczeniu.
Podsumowanie
Uprawa chmielu pnącego nie należy do najłatwiejszych zadań, jednak gdy zapewni się roślinie odpowiednie warunki, obficie nagradza dekoracyjnymi kwiatostanami i wartościowymi szyszkami. Aby chmiel pnący dobrze rósł i owocował, należy zadbać przede wszystkim o żyzną, przepuszczalną glebę oraz mocną konstrukcję, po której będzie mógł się wspinać.
Kluczowe w uprawie chmielu pnącego jest także systematyczne przycinanie pędów, nawożenie i nawadnianie, zwłaszcza w okresach suszy. Właściwa pielęgnacja i ochrona przed chorobami pozwolą uzyskać obfite plony aromatycznych szyszek, cenionych w przemyśle piwowarskim i kulinarnym.
